Temat artykułu: Co to jest budownictwo pasywne? Jakie można zastosować technologie zmniejszania strat ciepła w istniejących budynkach oraz produkcji energii elektrycznej z OZE i podgrzewania wody w celach bytowych.

Dzisiejszy artykuł poświęcimy budownictwu pasywnemu oraz termomodernizacji budynków już istniejących. Myśląc o inwestycji w nieruchomość, często zastanawiamy się, czy budować nowy dom czy może kupić budynek z rynku wtórnego.

Budując swój własny dom, możemy podąć decyzję, jak ma wyglądać — bryła budynku, jakich materiałów użyjemy, ale również musimy zadbać o Warunki Techniczne, które obligują nas do budowy domów „ekologicznych” zwanych również budynkami zero energetycznymi, energooszczędnymi lub pasywnymi. Od kilku lat określenia te robią zawrotną karierę w branży budowlanej. Definicja domu pasywnego jest dość prosta — mianem tym określa się budynki, których roczne zapotrzebowanie energetyczne nie przekracza 15 kWh/m2. Mowa tutaj o energii pierwotnej, która służy do ogrzewania i oświetlenia pomieszczeń, przygotowania ciepłej wody oraz zasilania urządzeń. Oczywiście, budownictwo pasywne ma zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty.

Do pozytywnych możemy zaliczyć:
• niskie rachunki za prąd i ciepło
• ograniczenie emisji dwutlenku węgla,
co jest ważne dla środowiska
• duża ilość naturalnego światła oraz przyjemny klimat
wewnątrz domu
• wyciszenie konstrukcji poprzez warstwy izolujące dom,
które chronią przed utratą ciepła
• minimalizacja błędów w konstrukcji, które
w późniejszych latach mogą wymuszać remonty
• możliwość stawiania podłóg bezpośrednio na gruncie
po wcześniejszej izolacji.
Grafika: Amelia Dawidek

Natomiast do negatywnych aspektów możemy zaliczyć duży nakład finansowy na początku budowy domu oraz to, że bryła budynku będzie prosta bez balkonów, wykuszów.

A co zrobić z budynkami już istniejącymi czy można je w jakiś sposób zmodernizować? Najlepszym przykładem zastosowanych technologii zmniejszających straty ciepła w istniejących budynkach jest II LO w Lubartowie, które aktualnie przechodzi proces termomodernizacji. W celu zgłębienia tematu zapytaliśmy Pana Dyrektora Rafała Wrotkowskiego o realizację projektu „Lubartów dla klimatu – termomodernizacja II LO”.

Pytanie 1: Skąd pomysł na termomodernizację?

Pan Dyrektor: „Budynek II Liceum Ogólnokształcącego był chyba ostatnim budynkiem spośród wszystkich placówek oświatowych w Lubartowie, na których nie przeprowadzono termomodernizacji. Budynek musi być odnowiony, jeżeli ma spełniać standardy estetyczne i ekologiczne, związane z uczęszczaniem uczniów do szkoły”.

Pytanie 2. Termomodernizacja to ogromne koszty. Skąd szkoła ma na to fundusze?

Pan Dyrektor: „Środki na termomodernizację pozyskał Urząd Miasta w Lubartowie. W dniu 7.03.2023 podpisana została umowa o dofinansowanie projektu z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Umożliwia ona realizację projektu „Lubartów dla klimatu – termomodernizacja II LO” współfinansowanego ze środków mechanizmu finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MFEOG) oraz norweskich mechanizmów Finansowych (NMF). Środki na finansowanie pochodzą z trzech krajów EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu) będących zarazem członkami EOG tj. Norwegii Islandii i Liechtensteinu, czyli państw darczyńców oraz z projektu „Termomodernizacja budynku szkoły II Liceum Ogólnokształcącego im. Piotra Firleja wraz z montażem instalacji fotowoltaicznej” dofinansowanego z Rządowego Funduszu Polski Ład ”. Łączne dotacje dla realizowanej termomodernizacji to ponad 9,3 mln zł.

Pytanie 3. Jakie były dotychczasowe straty ciepła i jakie będą przewidywalne straty po dociepleniu?

Pan Dyrektor: „W sezonie grzewczym szkoła ponosiła olbrzymie koszty związane przede wszystkim z ogrzewaniem. Rachunki były bardzo wysokie, natomiast liczymy na to, że dzięki tej termomodernizacji uda się obniżyć koszty funkcjonowania placówki ”.

Pytanie 4. Jakie technologie zostaną użyte do zmniejszenia strat ciepła?

Pan Dyrektor: „Głównie chodzi o wymianę instalacji ciepłowniczej, co zmniejszy przepływ wody oraz zamontowanie fotowoltaiki, docieplenie budynku, wymianę okien oraz izolację termiczną fundamentów gdzie znajdują się szatnie. Wyżej wymienione prace spowodują zmniejszenie strat ciepła a co za tym idzie zwiększą efektywność energetyczną budynku”.

Pytanie 5. W jaki sposób jest uzyskiwana ciepła woda w szkole?

Pan Dyrektor: „Ciepłą wodą w szkole uzyskujemy w ekologiczny sposób w lecie woda jest ogrzewana przez instalację solarną, która jest wspomagana piecem gazowym natomiast w okresie zimowym z lubartowskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej .”

Pytanie 6. Czy szkoła będzie korzystała z odnawialnych źródeł energii?

Pan Dyrektor: „Tak, na dachu bloku żywieniowego będą montowane instalacje fotowoltaiczne i dzięki temu będziemy korzystali z odnawialnych źródeł energii”.

Pytanie 7. Co było planowane w termomodernizacji i co udało już się zrobić?

Pan Dyrektor: „Plan termomodernizacji zakładał przede wszystkim docieplenie budynków, wymianę stolarki okiennej, wymianę instalacji elektrycznej, kanalizacyjnej, ciepłowniczej, dzwonkowej i internetowej, a także odnowienie ścian. Podczas realizacji planowanych prac pojawiają się dodatkowe wyzwania np. parkiet w sali gimnastycznej, który będzie wymieniany w części lub w całości, pojawił się również problem w instalacji monitoringu. W związku z tym kamery również będą wymieniane. Bardzo ważnym etapem prac jest przebudowanie stołówki – przeprojektowanie, odnowienie i wymiana urządzeń bloku żywieniowego. Do tej pory przeprojektowano i wymieniono instalację elektryczną w „starej” części szkoły. W segmencie 15 klasowym (na nowej części) wymieniono prawie wszystkie okna. Obecnie jesteśmy na etapie wymiany luksferów. Są bardzo zaawansowane prace na bloku żywieniowym, została wymieniona instalacja gazowa. Liczymy, że prace na stołówce prawdopodobnie zakończą się z końcem kalendarzowego roku”.

Pytanie 8. Czy są jakieś problemy związane z termomodernizacją, jeśli tak to jakie? Jakie są rozwiązania tych problemów?

Pan Dyrektor: „Każdy dzień przynosi problemy, więc jest ich sporo. Wielu rzeczy na etapie projektowania nie da się przewidzieć. Podczas realizacji niektóre rzeczy trzeba przeprojektować na nowo. Ja, jako dyrektor szkoły, oraz kierownik administracyjny Pani Grażyna Jezior obserwujemy, co się dzieje, kontrolujemy pracowników i w razie potrzeby reagujemy. Najważniejsze dla mnie jest, zapewnić bezpieczeństwo uczniom szkoły, aby młodzież odczuła w jak najmniejszym stopniu przeprowadzone prace. Staramy się niwelować odczucie hałasu związanego z remontem. Również izolujemy miejsca robót np. wymianę okien. Niestety nie zawsze nam się to udaje. Przy wykończeniu wnętrza szkoły, uczniowie będą mieli możliwość wyboru aranżacji sal lekcyjnych np. koloru ścian, elementów wystroju przestrzeni szkolnej”.

Pytanie 9. Czy szkoła normalnie funkcjonuje podczas termomodernizacji?

Pan Dyrektor: „Tak, na miarę swoich możliwości, ale nie korzystamy z bloku żywieniowego, wszystkich sal lekcyjnych oraz przestrzeni szkoły, w której znajduje się biblioteka. Przez to brakuje nam przestrzeni, w której uczniowie mogą odnaleźć spokój, a także odpocząć od rówieśników. Wiem, że jest z tym trudno, ale jesteście bardzo dzielni i dajecie sobie z tym radę”.

Pytanie 10. Czy nadzór nad tak szeroką modernizacją sprawia trudności?

Pan Dyrektor: „Nie tyle sprawia trudność, co jest niezmiernie czasochłonny”.

Pytanie 11. Jakie pozytywne aspekty przyniesie termomodernizacja uczniom i społeczności szkolnej?

Pan Dyrektor: „Szkoła będzie piękna, estetyczna, unowocześniona a w jej środku stanie się jaśniej i cieplej. Zostanie na nowo otwarta stołówka, a przede wszystkim prace termomodernizacyjne przyczynią się do wielkich oszczędności”.

Pytanie 12. Czy jest znany termin zakończenia termomodernizacji szkoły?

Pan Dyrektor: „Prace termomodernizacyjne powinny się zakończyć w sierpniu 2024 ”.

Pytanie 13. Czy chciałby Pan Dyrektor dodać od siebie, co jest istotne i ważne?

Pan Dyrektor: „Jestem pełen optymizmu i wierzę w to, że pracując wspólnymi siłami, uda się przeprowadzić termomodernizację w korzystny dla Was uczniów sposób!!”

Podsumowując, budownictwo pasywne oraz termomodernizacja budynków istniejących — prowadzą do oszczędności finansowych, a korzystając z Odnawialnych Źródeł Energii, przyczynimy się do czystego Klimatu

EkoKreatywni II LO Lubartów: Klaudia Szklarczyk, Amelia Dawidek, Hanna Mysiakowska, Oliwia Bogusz, Robert Akapian, Paweł Grosz nadzór merytoryczny Ewa Mazurek